เทศบาลตำบลหนองขาวเป็นหน่วยการปกครองส่วนท้องถิ่น เดิมมีฐานะเป็นสุขาภิบาล หนองขาว ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ประกาศจัดตั้งเมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2512 และได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะเป็นเทศบาลตำบลหนองขาว เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ.2542 ซึ่งได้ประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 116 ตอนที่ 9 ก ลงวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2542 ข้อมูลเกี่ยวกับที่ตั้ง อาณาเขต เขตการปกครอง ประชากร การศึกษา สาธารณสุข ความปลอดภัยในชีวิตทรัพย์สิน และทรัพยากรธรรมชาติ
ลักษณะที่ตั้ง เทศบาลตำบลหนองขาว ตั้งอยู่ในอำเภอท่าม่วง จังหวัดกาญจนบุรี อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ 125 กิโลเมตร ห่างจากอำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี ประมาณ 12 กิโลเมตร ห่างจากอำเภอท่าม่วง จังหวัดกาญจนบุรี ประมาณ 9 กิโลเมตร ในเขตเทศบาลมีพื้นที่ปกครอง 0.84 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมบางส่วนของ 9 หมู่บ้าน คือ หมู่ที่ 1 (บางส่วน), 2 (บางส่วน), 3 (บางส่วน), 4, 5, 8, 9, 10 และหมู่ที่ 12 ประกอบด้วย 9 ชุมชน คือ ชุมชนบ้านกลาง ชุมชนบ้านดอนสันตะเคียน ชุมชนบ้านกล้วย ชุมชนบ้านไผ่งาม ชุมชนบ้านนอก ชุมชนบ้านดอนกอก ชุมชนดอนเฒ่าสมสามัคคี ชุมชนหนองหญ้าดอกขาว และชุมชนโคกมะขวิดมิตรสัมพันธ์
ทิศเหนือ
ตั้งแต่หลักเขตที่ 1 ตั้งอยู่ริมคลองส่งน้ำชลประทานฝั่งตะวันออกตรงริมทางสายดอนชะสานฟากตะวันออก เป็นเส้นตรงไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือถึงหลักเขตที่ 2 ตั้งอยู่ริมทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 324 ตอนกาญจนบุรี – อู่ทอง ฟากตะวันออกตรงริมทางสายหมู่บ้านดอนใหญ่ฟากเหนือไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือถึงหลักเขตที่ 3 ตั้งอยู่ห่างจากหลักเขตที่ 2 ระยะ 240 เมตร
ทิศตะวันออก
จากหลักเขตที่ 3 เป็นเส้นตรงไปทางทิศใต้ถึงหลักเขตที่ 4 ซึ่งตั้งอยู่ริมทางสายตาปู่ฟากเหนือ ห่างจากศูนย์กลางทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 324 ตอนกาญจนบุรี – อู่ทอง ตามแนวระยะ 320 เมตร จากหลักเขตที่ 4 เลียบตามริมทางสายศาลตาปู่ฟากเหนือไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ถึงหลักเขตที่ 5 ซึ่งตั้งอยู่ตรงสามแยกศาลตาปู่ ห่างจากหลักเขตที่ 4 ระยะ 360 เมตร จากหลักเขตที่ 5 เป็นแนวตรงไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ถึงหลักเขตที่ 6 ซึ่งตั้งอยู่ริมคลองชลประทานส่งน้ำฟากตะวันออก ห่างจากศูนย์กลางทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 324 ตอนกาญจนบุรี – อู่ทอง ตามแนวคลองระยะ 560 เมตร
ด้านใต้
จากหลักเขตที่ 6 เลียบตามริมคลองส่งน้ำชลประทานฝั่งตะวันออกไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ถึงหลักเขตที่ 7 ซึ่งตั้งอยู่ริมคลองชลประทานฝั่งตะวันออกตรงริมทางหลวงแผ่นดิน หมายเลข 324 ตอนกาญจนบุรี – อู่ทอง ฟากตะวันออก
ด้านตะวันตก
จากหลักเขตที่ 7 เลียบตามริมคลองชลประทานฝั่งตะวันออกไปทางทิศเหนือบรรจบหลักเขตที่ 1
ในเขตเทศบาลมีจำนวนครัวเรือน 1,614 ครัวเรือน มีประชากร 5,040 คน แยกเป็นชาย 2,385 คน และหญิง 2,655 คน (ข้อมูล ณ วันที่ 29 เมษายน 2565) แยกตามชุมชนดังต่อไปนี้
| ชื่อชุมชน | จำนวนครัวเรือน | ชาย (คน) | หญิง (คน) | รวม (คน) |
|---|---|---|---|---|
| หมู่ที่ 1 บ้านกลาง | 150 | 200 | 215 | 415 |
| หมู่ที่ 2 บ้านดอนสันตะเคียน | 220 | 361 | 394 | 755 |
| หมู่ที่ 3 บ้านกล้วย | 155 | 230 | 246 | 476 |
| หมู่ที่ 4 บ้านไผ่งาม | 328 | 445 | 518 | 963 |
| หมู่ที่ 5 บ้านนอก | 163 | 207 | 228 | 435 |
| หมู่ที่ 8 บ้านดอนกอก | 164 | 272 | 313 | 585 |
| หมู่ที่ 9 ดอนเฒ่าสมสามัคคี | 157 | 215 | 250 | 465 |
| หมู่ที่ 10 หนองหญ้าดอกขาว | 145 | 214 | 240 | 454 |
| หมู่ที่ 12 โคกมะขวิดมิตรสัมพันธ์ | 132 | 241 | 251 | 492 |
| รวม | 1,614 | 2,385 | 2,655 | 5,040 |
ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม คือ ทำนา ร้อยละ 85 รองลงมาคือ รับจ้าง ร้อยละ 7 รับราชการ ร้อยละ 0.5 ค้าขาย ร้อยละ 0.5 อาชีพอื่น ๆ ร้อยละ 5 ไม่มีงานทำ ร้อยละ 2 และมีประชากรบางส่วนมีอาชีพเสริมจากการทอผ้าด้วยมือ ร้อยละ 12 มีโรงสีข้าวขนาดเล็ก 5 แห่ง ร้านจำหน่ายอาหาร จำนวน 9 แห่ง มีตลาดนัด จำนวน 1 แห่ง ในเขตเทศบาลตำบลหนองขาว การพาณิชย์และบริการ ประกอบด้วย โรงสีข้าวขนาดเล็ก ร้านค้าปลีก ร้านจำหน่ายอาหารและเครื่องดื่ม ร้านเสริมสวย ร้านจำหน่าย/ซ่อมอุปกรณ์ไฟฟ้า สถานีบริการน้ำมัน ฯลฯ
โรงเรียนระดับประถมศึกษาจำนวน 1 แห่ง คือ โรงเรียนวัดอินทาราม “โกวิทอินทราทร” เปิดสอนตั้งแต่ระดับอนุบาล ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ปีการศึกษา 2551 มีนักเรียน 448 คน ครู 22 คน และศูนย์พัฒนาเด็กเล็กเทศบาลตำบลหนองขาว เปิดสอนนักเรียนระดับอนุบาล 3 ขวบ สังกัดเทศบาลตำบลหนองขาว ปีการศึกษา 2551 มีนักเรียน 64 คน ผู้ดูแลเด็ก 4 คน มีห้องสมุดประชาชน 1 แห่ง สวนสาธารณะและสวนสุขภาพ จำนวน 2 แห่ง ศูนย์การเรียนรู้ชุมชน 10 แห่ง ประกอบด้วยที่อ่านหนังสือพิมพ์ประจำหมู่บ้าน 9 แห่ง และอาคารพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นบ้านหนองขาว เทศบาลตำบลหนองขาว จัดให้มีการส่งเสริมและสนับสนุนเกี่ยวการกีฬาและนันทนาการ โดยมุ่งส่งเสริมให้เด็ก เยาวชน และประชาชนทั่วไป ให้ความสำคัญในการสร้างสุขภาพที่แข็งแรงและห่างไกลจากอบายมุขต่าง ๆ และใช้เวลาว่างด้วยการออกกำลังกาย โดยสร้างสวนสาธารณะและสวนสุขภาพภายในเขตเทศบาล และยังส่งเสริมให้มีการแสดงความสามารถทางด้านกีฬา โดยการจัดแข่งขันกีฬาขึ้นเป็นประจำ เช่น การแข่งขันเปตอง การแข่งขันฟุตบอล ฯลฯ
ประชาชนนับถือศาสนาพุทธ มีวัด 1 แห่ง คือ วัดอินทาราม ประชาชนในเขตเทศบาลยังคงยึดถือการดำรงชีวิตด้วยความเรียบง่าย และสืบทอดวิถีชีวิต ประเพณี และวัฒนธรรมอันดีงามที่มีมาแต่ครั้งบรรพบุรุษ อาทิเช่น ประเพณีเกี่ยวกับการทำนา การทำขวัญข้าว ประเพณีการบรรพชาพระภิกษุ การเทศน์มหาชาติ จะมีการจัดริ้วขบวนที่สวยงาม บอกเล่าถึงประวัติของพระพุทธเจ้า เมื่อครั้งเสวยชาติเป็น พระเวชสันดร ถือเป็นเอกลักษณ์ของบ้านหนองขาว ที่มีการจัดเพียงไม่กี่แห่งในประเทศไทย ที่ยังคงสืบทอดประเพณีนี้ และการละเล่นพื้นบ้าน เช่น การเล่นเหยี่ยวเฉี่ยวไก่ วัวชน อุ้มลูกตามผัว โม่ง เดินกุบกับ อ่วมแป๊ว ฯลฯ
มีสถานีอนามัย 1 แห่ง คือ สถานีอนามัยบ้านหนองขาว มีคลินิกเอกชน จำนวน 2 แห่ง
การให้บริการประชาชนเกี่ยวกับความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน ในเขตเทศบาลตำบลหนองขาว อยู่ในความรับผิดชอบของสถานีตำรวจภูธรหนองขาว งานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย สังกัดเทศบาลตำบลหนองขาว มีรถยนต์ดับเพลิง 1 คัน รถยนต์บรรทุกน้ำ 1 คัน เครื่องดับเพลิงชนิดหาบหาม 2 เครื่อง และมีเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบ จำนวน 7 คน
ในเขตเทศบาลตำบลหนองขาว มีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบลุ่ม และที่ดอน มีคลองชลประทานล้อมรอบ ปริมาณขยะในเขตเทศบาล และนอกเขต ประมาณ 5 ตัน/วัน เทศบาลกำจัดขยะโดยวิธีฝังกลบ และขยะที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ จะถูกคัดแยกโดยกลุ่มผู้มีอาชีพค้าของเก่า